Κάταγμα επιγονατίδας

Τι είναι το κάταγμα επιγονατίδας;

Η επιγονατίδα είναι ένα οστό που βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και συμβάλλει στην προστασία της άρθρωσης. Έτσι, εάν η επιγονατίδα δεχθεί άμεση πλήξη ενδέχεται να υποστεί κάταγμα. (Εικ.1)

Το κάταγμα επιγονατίδας δεν είναι ένας συχνός τραυματισμός, όμως είναι αρκετά σοβαρός και στην πλειονότητα των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Η αντιμετώπιση του κατάγματος θα πρέπει να είναι άμεση, καθώς εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία είναι πολύ πιθανή η εμφάνιση μετατραυματικής αρθρίτιδας.

Εικ.1 Κάταγμα επιγονατίδας

Ανατομία γόνατος

Το γόνατο είναι μια αρκετά σύνθετη άρθρωση. Αποτελείται από οστά, μύες και τένοντες και συμβάλλει στην κίνηση των κάτω άκρων μας καθημερινά. Τα βασικά οστά της άρθρωσης του γόνατος είναι τρία, το μηριαίο οστό, η κνήμη και η επιγονατίδα. Η επιγονατίδα βρίσκεται στο σημείο που ενώνεται το μηριαίο οστό με την κνήμη. Τέλος, αποτελεί βασικό στοιχείο του εκτατικού μηχανισμού του γόνατος και προστατεύει όλες τις δομές που βρίσκονται πίσω από αυτή (Εικ.2).

Εικ. 2: Ανατομία γόνατος

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν το κάταγμα επιγονατίδας;

Το κάταγμα επιγονατίδας προκαλείται από άμεση πλήξη του γόνατος ή από κάποια πτώση πάνω σε αυτό. Η άμεση πλήξη του γόνατος πραγματοποιείται είτε κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων είτε εξαιτίας κάποιου τροχαίου ατυχήματος. Τέλος, ένα κάταγμα επιγονατίδας μπορεί να προκληθεί από μια ξαφνική μυϊκή σύσπαση του γόνατος, όμως αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο, κυρίως σε μεγάλες ηλικίες με οστεοπορωτικά οστά.

Κατηγοριοποίηση καταγμάτων επιγονατίδας

Τα κατάγματα επιγονατίδας κατηγοριοποιούνται ως προς τον βαθμό, ως προς το είδος του τραυματισμού και το είδος του κατάγματος.

Ως προς τον βαθμό τα κατάγματα επιγονατίδας χαρακτηρίζονται ως παρεκτοπισμένα ή απαρεκτόπιστα και ως προς το είδος του τραυματισμού ως ανοικτά ή κλειστά. Ανοικτά είναι τα κατάγματα όπου το δέρμα πάνω από την επιγονατίδα έχει τραυματιστεί, αλλιώς χαρακτηρίζονται ως κλειστά. Τέλος, ανάλογα με το είδος του κατάγματος κατηγοριοποιούνται σε (Εικ.3):

• Επιμήκη (Vertical)
• Ρωγμώδη – Απαρεκτόπιστα (Undisplaced)
• Εγκάρσια (Transverse)
• Συντριπτικά  (Comminuted Displaced – Undisplaced)
• Κατάγματα των πόλων ( Lower Pole)
• Οστεοχόνδρινα σε μικρές ηλικίες (Osteochondral)

Εικ. 3: Κατηγοριοποίηση καταγμάτων επιγονατίδας

Κάταγμα επιγονατίδας & Συμπτώματα

Τα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται ένα κάταγμα επιγονατίδας είναι κυρίως τα κάτωθι:

• Πόνος
• Οίδημα
• Ευαισθησία κατά την ψηλάφηση της επιγονατίδας
• Αίμαθρο
• Κριγμός
• Αδυναμία του ασθενούς να σταθεί όρθιος
• Αδυναμία βάδισης
• Αδυναμία έκτασης του πάσχοντος μέλους
• Παραμόρφωση του γόνατος (ειδικά σε παρεκτοπισμένα κατάγματα)

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση του κατάγματος επιγονατίδας;

Μια πρώτη διάγνωση του κατάγματος επιγονατίδας τίθεται κατόπιν της λήψης του ιστορικού, της καταγραφής των συμπτωμάτων και της κλινικής εξέτασης του ασθενούς. Ο ορθοπαιδικός κατά την κλινική εξέταση ελέγχει για τυχόν παραμορφώσεις του γόνατος και για κλινικά ευρήματα που συνδέονται με τη συγκεκριμένη κάκωση.

Τέλος, ο ασθενής υποβάλλεται σε απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφία (Εικ.4) ή αξονική ή μαγνητική τομογραφία, ιδίως όταν υπάρχει η υποψία για επιπλέον συνδεσμική βλάβη στην άρθρωση του γόνατος. Μέσω των απεικονιστικών εξετάσεων διαφαίνεται και η έκταση του κατάγματος, πληροφορία εξαιρετικά χρήσιμη για τον σχεδιασμό του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου.

Εικ.4 :  Ακτινολογική εικόνα κατάγματος επιγονατίδας

Πώς αντιμετωπίζεται το κάταγμα επιγονατίδας;

Η θεραπεία του κατάγματος επιγονατίδας μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Συνήθως προτιμάται η χειρουργική αντιμετώπιση του κατάγματος, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος παρεκτόπισης της επιγονατίδας στο μέλλον. Όμως, κάποια είδη καταγμάτων επιγονατίδας μπορούν να αντιμετωπιστούν με συντηρητική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση
• Τοποθέτηση ειδικού νάρθηκα ακινητοποίησης του γόνατος (Εικ.5) ή χρήση γύψου
• Γόνατο σε έκταση με ήπια κάμψη τουλάχιστον για 4-6 εβδομάδες
• Χρήση βοηθημάτων βάδισης (π.χ. πατερίτσες)

Εικ. 5: Νάρθηκας ακινητοποίηση γόνατος

Η συντηρητική αντιμετώπιση ενδείκνυται για τις παρακάτω περιπτώσεις ασθενών:

• Ηλικιωμένοι ασθενείς
• Ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση λόγω άλλων προβλημάτων υγείας
• Ασθενείς με κατάγματα ελάχιστα παρεκτοπισμένα κατάγματα(χάσμα <2 χιλιοστών)
• Ασθενείς με απαρεκτόπιστα κατάγματα ή επιμήκη κατάγματα

Σε κάθε άλλη περίπτωση τα κατάγματα επιγονατίδας αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της επιγονατίδας πραγματοποιείται με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης το κάταγμα αποκαθίσταται με τη μέθοδο της εσωτερικής οστεοσύνθεσης, στοχεύοντας στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας του γόνατος (Εικ.6).  Η παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο είναι σύντομη και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες, εφαρμόζοντας ένα γρήγορο πρωτόκολλο  αποκατάστασης.

Εικ. 6: Κάταγμα επιγονατίδας αριστερά, αντιμετωπισθέν με εσωτερική οστεοσύνθεση δεξιά

Αν εμφανίζετε κάποια ενόχληση στο γόνατο, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Ορθοπεδικό Χειρουργό Ιωάννη Τσαπακίδη. Ο Δρ. Τσαπακίδης έχει διατελέσει ορθοπεδικός σε πολλές ομάδες μπάσκετ και γνωρίζει εν τω βάθει αθλητικές κακώσεις, όπως το κάταγμα επιγονατίδας.  Ο ιατρός εφαρμόζει τους πιο σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης, θέτοντας στο επίκεντρο τον ασθενή και τις α