Κατάγματα ποδοκνημικής

Ως κατάγματα ποδοκνημικής χαρακτηρίζονται τα κατάγματα που αφορούν στα οστά της ποδοκνημικής άρθρωσης. Πιο συγκεκριμένα, η ποδοκνημική άρθρωση αποτελείται από τρία οστά, την κνήμη(έσω σφυρός), την περόνη(έξω σφυρός) και τον αστράγαλο (Εικ.1). Έτσι, οποιοδήποτε κάταγμα( μεμονωμένο ή συνδυαστικό) λαμβάνει χώρα σε οποιοδήποτε από τα τρία αυτά οστά χαρακτηρίζεται ως κάταγμα ποδοκνημικής. Βιβλιογραφικά στον όρο κατάγματα ποδοκνημικής περιλαμβάνονται και τα κατάγματα σφυρών ή τα κατάγματα αστραγάλου.

Εικ. 1: Ανατομία της άρθρωσης της ποδοκνημικής

Ταξινόμηση καταγμάτων ποδοκνημικής

Η ταξινόμηση των καταγμάτων ποδοκνημικής πραγματοποιείται λαμβάνοντας υπόψιν το οστό που έχει υποστεί το κάταγμα. Πιο συγκεκριμένα, τα κατάγματα της κνήμης ονομάζονται κατάγματα έσω σφυρού και της περόνης ονομάζονται έξω σφυρού (Εικ2). Εάν έχουν υποστεί κάταγμα και τα δύο οστά, τότε το κάταγμα χαρακτηρίζεται ως αμφισφύριο (Εικ.2). Εάν και εφόσον έχει υποστεί κάταγμα και το οπίσθιο τμήμα της κνήμης, τότε το κάταγμα ονομάζεται τρισφύριο.

Εικόνα 2: Κάταγμα έξω σφυρού αριστερά, αμφισφύριο δεξιά

Πόσο συχνά είναι τα κατάγματα ποδοκνημικής και ποιοι ασθενείς είναι πιο επιρρεπείς;

Τα κατάγματα ποδοκνημικής είναι ένας από τους συχνότερους λόγους επίσκεψης στον ορθοπαιδικό. Ο συγκεκριμένος τραυματισμός μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς όλων των ηλικιών. Πιο επιρρεπείς είναι αθλητές των οποίων η αθλητική δραστηριότητα επιβαρύνει την ποδοκνημική άρθρωση, όπως για παράδειγμα το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο (Εικ.3) κ.ά.

Εικ. 3: Κάταγμα έξω σφυρού σε ποδοσφαιριστή μετά από σκληρό τάκλιν του αντίπαλου παίκτη

Κατάγματα ποδοκνημικής & Αίτια πρόκλησης

Το βασικό αίτιο πρόκλησης ενός κατάγματος ποδοκνημικής είναι ένας στροφικός τραυματισμός της άρθρωσης. Ένα απλό παραπάτημα κατά το περπάτημα ή το τρέξιμο είναι ικανό να προκαλέσει κάταγμα. Επιπλέον, ένα κάταγμα ποδοκνημικής μπορεί να προκληθεί από άμεση πλήξη της άρθρωσης εξαιτίας ενός τροχαίου ατυχήματος ή από πτώση του ασθενούς.

Ποια συμπτώματα εμφανίζουν τα κατάγματα ποδοκνημικής;

Τα συμπτώματα που συνοδεύουν ένα κάταγμα ποδοκνημικής είναι τα κάτωθι (Εικ.4):

• Έντονος πόνος (που μπορεί να αντανακλά μέχρι και στο γόνατο)
• Εκδήλωση οιδήματος γύρω από τον αστράγαλο
• Εμφάνιση εκχυμώσεων
• Εκδήλωση ευαισθησίας κατά την αφή
• Δυσκολία κατά τη βάδιση (Εικ.5)
• Αδυναμία φόρτισης του πάσχοντος σκέλους
• Εμφάνιση μωλώπων γύρω από την άρθρωση
• Παραμόρφωση της άρθρωσης (σε περιπτώσεις σοβαρών καταγμάτων)

Εικ. 4: Συμπτώματα κατάγματος ποδοκνημικής

Εικ. 5 : Δυσκολία βάδισης

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Μετά τον τραυματισμό ο ασθενής επισκέπτεται τον ορθοπαιδικό, ο οποίος λαμβάνει το πλήρες ιστορικό του και προχωρά στην εξέταση του τραυματισμένου ποδιού. Η τελική διάγνωση πραγματοποιείται με τη διενέργεια απλών ακτινογραφιών. Σε κάποια περιστατικά, ειδικά εάν ο ιατρός υποπτεύεται ότι το κάταγμα συνοδεύεται από επιπλέον τραυματισμούς, προτείνεται και η διενέργεια αξονικής τομογραφίας.

Είναι αρκετά συχνό φαινόμενο τα κατάγματα ποδοκνημικής να συνοδεύονται από άλλες συνδεσμικές κακώσεις. Επομένως, ο απεικονιστικός έλεγχος είναι απαραίτητος, για τον εντοπισμό τυχόν κακώσεων των συνδέσμων που συγκρατούν την ποδοκνημική άρθρωση.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία των καταγμάτων ποδοκνημικής;

Τα κατάγματα ποδοκνημικής αντιμετωπίζονται με συντηρητικά μέσα ή με χειρουργική επέμβαση. Το είδος της θεραπείας που επιλέγεται για τον εκάστοτε ασθενή εξαρτάται από τη σοβαρότητα του κατάγματος.

Πιο συγκεκριμένα, τα απαρεκτόπιστα κατάγματα αντιμετωπίζονται συνήθως με συντηρητικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Ανάπαυση
• Ανύψωση του μέλους
• Παγοθεραπεία
• Ακινητοποίηση του πάσχοντος μέλους με χρήση νάρθηκα ακινητοποίησης ή με τη χρήση ορθοπαιδικής μπότας (Εικ.6)

Εικ.  6: Ορθοπεδική μπότα για συντηρητική αντιμετώπιση καταγμάτων και μετά από χειρουργική αποκατάσταση

Αντιθέτως, εάν το κάταγμα είναι παρεκτοπισμένο, αποκαθίσταται χειρουργικά. Η χειρουργική αποκατάσταση των καταγμάτων πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικών βιδών ή μεταλλικών πλακών(λάμες), από τιτάνιο (Εικ.7). Το χειρουργείο πραγματοποιείται με περιοχική ή γενική αναισθησία και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του λίγες ώρες μετά την επέμβαση.

Εικ. 7: Εσωτερική οστεοσύνθεση αμφισφύριου κατάγματος ποδοκνημικής

Μετά  την επέμβαση, ο ασθενής για μια πιο άμεση αποκατάσταση θα πρέπει να ακολουθήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο φυσικοθεραπείας. Σε γενικές γραμμές τα κατάγματα ποδοκνημικής έχουν καλή πρόγνωση και οι ασθενείς επιστρέφουν άμεσα στις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Αν εμφανίζετε κάποιο από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Ορθοπεδικό Χειρουργό Ιωάννη Τσαπακίδη. Ο Δρ. Τσαπακίδης έχει διατελέσει ορθοπεδικός σε πολλές ομάδες μπάσκετ και γνωρίζει εν τω βάθει τις αθλητικές κακώσεις, όπως τα κατάγματα ποδοκνημικής, και εφαρμόζει τους πιο σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης.