Κάταγμα σκαφοειδούς

Το κάταγμα σκαφοειδούς είναι το συχνότερο είδος κατάγματος στη περιοχή του καρπού. Αναφέρεται στη περιοχή του σκαφοειδούς, ενός από των οκτώ οστών του καρπού που βρίσκεται κάτω από τη βάση του αντίχειρα. Συνήθως προκαλείται από πτώση στο έδαφος και στήριξη του ασθενή στο πάσχον χέρι με σκοπό να αποτρέψει την επαφή με το έδαφος ή λιγότερο συχνά από τη βίαιη απόκλιση της πηχεοκαρπικής περιοχής (επαγγελματικές ή αθλητικές δραστηριότητες). Το κάταγμα εντοπίζεται πιο συχνά στο μέσο τμήμα του οστού και λιγότερο συχνά στο ή στο περιφερειακό. (Εικ.1)

Ποια είναι τα συμπτώματα του κατάγματος σκαφοειδούς;

Τα συμπτώματα εντοπίζονται στη περιοχή του οστού και του αντίχειρα συνήθως με σχετική καθυστέρηση και είναι τα εξής:

• Πόνος που γίνεται εντονότερος κατά τη κίνηση του αντίχειρα και στην άμεση πίεση στην περιοχή του σκαφοειδούς.

• Μικρή δυσμορφία του καρπού

• Έντονο πρήξιμο

• Δυσκολία στη κίνηση του καρπού

• Μώλωπες, σπάνια

Αν και είναι πιθανό το πρήξιμο να υποχωρήσει κατά τη πρώτη εβδομάδα, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στον γιατρό εφόσον ο πόνος στη περιοχή διαρκεί πάνω από 24 ώρες.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Τα κατάγματα σκαφοειδούς δεν είναι πάντα ορατά για αυτό και είναι συχνά δύσκολο να διαγνωστούν. Ηδιάγνωση του κατάγματος σκαφοειδούς γίνεται έπειτα από κλινική εξέταση του ασθενή και μελέτη των ιατρικών εξετάσεων. Ο γιατρός εξετάζει το καρπό και ζητά από τον ασθενή το ιστορικό του (Εικ.2).

Εικ.2 : Κλινική εξέταση κατάγματος σκαφοειδούς

Έπειτα συνιστά στον ασθενή την εκτέλεση απεικονιστικών εξετάσεων για να γίνει ακριβέστερη διάγνωση του κατάγματος και να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Οι απεικονιστικές εξετάσεις που απαιτούνται είναι:

• Απλή ακτινογραφία: Είναι απαραίτητη για την αρχική διάγνωση του κατάγματος και απεικονίζει εάν τα σπασμένα κομμάτια του οστού έχουν μετατοπιστεί.

• Μαγνητική τομογραφία (MR Ι): Τα οστά και οι μαλακοί ιστοί απεικονίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια για αυτό και ένα κάταγμα τέτοιου είδους μπορεί να φανεί πολύ πριν γίνει η απλή ακτινογραφία.

• Αξονική τομογραφία (CT ): Μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση του κατάγματος καθώς και στη παρεκτόπιση που έχουν τα σπασμένα κομμάτια.

Σε περίπτωση κλινικής υποψίας κατάγματος σκαφοειδούς , κρίνεται σκόπιμο να τοποθετηθεί ο ειδικός νάρθηκας του σκαφοειδούς για δέκα ημέρες και έπειτα να γίνει επανέλεγχος, ιδίως όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης μαγνητικής ή αξονικής τομογραφίας.

Επιβαρυντικός παράγοντας

Δεδομένου ότι η παρουσία κατάγματος διαταράσσει τη κυκλοφορία του αίματος στο κεντρικό τμήμα του οστού, η αιμάτωση ενός κατάγματος γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη και εγκυμονεί πλήθος κινδύνων.

Ποιες είναι οι μέθοδοι θεραπείας;

Το είδος της θεραπείας που ακολουθείται για την αντιμετώπιση του κατάγματος εξαρτάται από τον τύπο του κατάγματος και το σημείο που εντοπίζεται, δηλαδή εάν είναι απλό ή συντριπτικό και το αν υπάρχει μικρή ή μεγάλη παρεκτόπιση.

• Τα ρωγμώδη, τα αποσπαστικά και τα απαρεκτόπιστα κατάγματα του περιφερικού πόλου (περιφερικού άκρου) ή της μεσότητας του σκαφοειδούς αντιμετωπίζονται συντηρητικά, με μη επεμβατική θεραπεία, δηλαδή τοποθέτηση ενός ειδικού γύψου «σκαφοειδούς», ο οποίος ακινητοποιεί τον αντίχειρα για 6 εβδομάδες.(Εικ.3)

Εικ 3: Γύψος σκαφοειδούς

Στη συνέχεια, ανάλογα με τη μορφή και τη συντριπτικότητα του κατάγματος, εφαρμόζεται συμπληρωματικά νάρθηκας για άλλες 2-6 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας γίνεται τακτικός κλινικός έλεγχος της πώρωσης του κατάγματος και της ακτινολογικής εικόνας του.

• Τα κατάγματα με μεγάλη παρεκτόπιση, τα συντριπτικά κατάγματα και τα κατάγματα του εγγύς πόλου του σκαφοειδούς αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση.

Πρόκειται για μια θεραπεία που βασίζεται στην ανοικτή ανάταξη και οστεοσύνθεση (ανακατασκευή) του κατάγματος, με ειδικό κοχλία (βίδα), που προκαλεί συμπίεση και σταθεροποίηση του κατάγματος.(Εικ.4)

Εικόνα 4: Ανοικτή ανάταξη και οστεοσύνθεση κατάγματος σκαφοειδούς)

Σε ορισμένες περιπτώσεις η χειρουργική προσπέλαση μπορεί να γίνει υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο,διαδερμικά, με μία μικρή τομή 1 cm στο ύψος του άπω πόλου του σκαφοειδούς και εισαγωγή του ειδικού κοχλία, γεγονός που επιταχύνει την πώρωση του κατάγματος, καθώς το χειρουργικό τραύμα είναι ελάχιστο.(Εικ.5)

Εικ. 5: Διαδερμική ανάταξη και οστεοσύνθεση κατάγματος σκαφοειδούς

Σε περίπτωση οστικής συντριβής κρίνεται απαραίτητη η χρήση μοσχεύματος από το σώμα του ασθενή που λαμβάνεται από το χέρι (κερκίδα) ή την λεκάνη (λαγόνιο). Η επέμβαση γίνεται με περιοχική ή ολική αναισθησία.

Μετεγχειρητικό στάδιο

Κατά το μετεγχειρητικό στάδιο ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για χρονικό διάστημα περίπου ενός εικοσιτετραώρου και η περιοχή ακινητοποιείται με γύψο για περίπου 4-6 εβδομάδες. Ο γιατρός συστήνει τον κατάλληλο αριθμό φυσικοθεραπειών για την άμεση αποκατάσταση του ασθενούς.

Πιθανές επιπλοκές

• Ανάγγειος νέκρωση (οστεονέκρωση): Εάν η παροχή αίματος σε ένα από τα θραύσματα έχει μειωθεί σημαντικά ή χαθεί εντελώς, το θραύσμα αυτό του οστού δεν λαμβάνει αρκετά θρεπτικά συστατικά και τα κύτταρά του νεκρώνονται (οστεονέκρωση), χωρίς να γίνεται σωστή επούλωση.

• Ανεπαρκής επούλωση του οστού λόγω προβληματικής αιμάτωσης της περιοχής και ανάγκη για νέα επέμβαση με την εισαγωγή ειδικού τύπου μοσχεύματος.

• Αρθρίτιδα: Εάν το κάταγμα δεν επουλωθεί ή δεν αντιμετωπιστεί η οστεονέκρωση, είναι πιθανή η εμφάνιση αρθρίτιδας.

• Λοίμωξη του χειρουργικού τραύματος.

Ο Ιωάννης Τσαπακίδης είναι εξειδικευμένος ορθοπεδικός χειρουργός , υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών με εμπειρία πολλών χρόνων στην αθλητική ορθοπεδική κάλυψη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κάταγμα του σκαφοειδούς μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του.

Ο εξειδικευμένος ορθοπεδικός χειρουργός Ιωάννης Τσαπακίδης θα σας βοηθήσει να επιλέξετε τη μέθοδο που ταιριάζει στην περίπτωσή σας και θα λύσει όλες σας τις απορίες.