Ρήξη αστραγαλοπερονιαίου- Αστάθεια ποδοκνημικής
Τι είναι η ρήξη αστραγαλοπερονιαίου;
Η ρήξη αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου αποτελεί μία από τις πιο συχνές κακώσεις της ποδοκνημικής άρθρωσης, ιδιαίτερα σε περιστατικά διαστρέμματος. Ο πρόσθιος αστραγαλοπερονιαίος σύνδεσμος (Anterior talofibular ligament) είναι ο πρώτος που τραυματίζεται όταν ο αστράγαλος γυρίζει προς τα μέσα, προκαλώντας πόνο, οίδημα και αίσθημα αστάθειας (Εικ.1).
Τι μπορεί να προκαλέσει, εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως;
Σε περιπτώσεις όπου ο τραυματισμός αυτός δεν αντιμετωπιστεί επαρκώς, είτε λόγω ανεπαρκούς αποκατάστασης είτε λόγω επαναλαμβανόμενων κακώσεων, ενδέχεται να αναπτυχθεί χρόνια αστάθεια ποδοκνημικής.
Η αστάθεια αυτή χαρακτηρίζεται από συχνά διαστρέμματα, αίσθηση «χαλαρότητας» της άρθρωσης και μειωμένη λειτουργικότητα. Τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και τη δυνατότητα επιστροφής σε αθλητικές ή καθημερινές δραστηριότητες.
Λίγα λόγια για την ανατομία της ποδοκνημικής και του αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου
Η ποδοκνημική άρθρωση αποτελεί την ανατομική ένωση της κνήμης, της περόνης και του αστραγάλου, σχηματίζοντας μια σταθερή, αλλά ευκίνητη άρθρωση.
Επιτρέπει βασικές κινήσεις του άκρου ποδός, ενώ καθημερινά δέχεται σημαντικά φορτία και καταπονείται αρκετά.
Η σταθερότητα της άρθρωσης διασφαλίζεται από ένα δίκτυο συνδέσμων. Το έξω πλάγιο σύμπλεγμα περιλαμβάνει τρεις συνδέσμους: τον πρόσθιο αστραγαλοπερονιαίο, τον πτέρνο-περονιαίο και τον οπίσθιο αστραγαλοπερονιαίο.
Ο πρόσθιος αστραγαλοπερονιαίος σύνδεσμος είναι ο πιο ευάλωτος σε τραυματισμό, ιδιαίτερα κατά τα διαστρέμματα. Εντοπίζεται μεταξύ της περόνης και του αστραγάλου και παίζει σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της ποδοκνημικής (Εικ2).
Λόγω της θέσης και της μορφολογίας του, τραυματίζεται συχνά όταν ο ασθενής “στραβοπατήσει”, με το πέλμα να στρέφεται προς τα μέσα.
Επομένως, η διατήρηση της λειτουργικότητάς του είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή επαναλαμβανόμενων κακώσεων και την πρόληψη χρόνιας αστάθειας της ποδοκνημικής.
Πώς προκαλείται η ρήξη;
Ο συνηθέστερος μηχανισμός τραυματισμού του πρόσθιου αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου είναι ο υπερβολικός υπτιασμός του άκρου ποδός σε θέση πελματιαίας κάμψης, όπως συμβαίνει στα περισσότερα διαστρέμματα ποδοκνημικής (Εικ.3). Αυτό συμβαίνει συνήθως μετά από μια κακή προσγείωση μετά από άλμα.
Η αιφνίδια στροφή του άκρου ποδός προς τα μέσα προκαλεί υπερβολική τάση στον αστραγαλοπερονιαίο σύνδεσμο, οδηγώντας συχνά σε μερική ή πλήρη ρήξη του.
Ο τραυματισμός ενδέχεται να συμβεί όχι μόνο κατά την αθλητική δραστηριότητα, αλλά και σε απλές κινήσεις της καθημερινότητας ή κατά το περπάτημα. Πιο επιρρεπείς στην πρόκληση της ρήξης είναι ασθενείς με προϋπάρχουσα συνδεσμική χαλαρότητα ή λειτουργική αστάθεια.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η ρήξη αστραγαλοπερονιαίου;
Η ρήξη του πρόσθιου αστραγαλοπερονιαίου εκδηλώνεται με έντονα και άμεσα συμπτώματα, τα οποία εμφανίζονται συνήθως αμέσως μετά τον τραυματισμό. Η έντασή τους εξαρτάται από τη βαρύτητα της κάκωσης (διάταση, μερική ή πλήρης ρήξη του συνδέσμου).
Ειδικότερα, τα συμπτώματα που ενδέχεται να εκδηλωθούν είναι τα κάτωθι:
- Έντονος πόνος στην έξω επιφάνεια του αστραγάλου, ιδίως κατά τη φόρτιση του σκέλους.
- Οίδημα (πρήξιμο) γύρω από την ποδοκνημική άρθρωση.
- Εκχύμωση (μελάνιασμα) στην εξωτερική πλευρά, ενίοτε επεκτεινόμενη στο πέλμα.
- Αίσθημα αστάθειας της ποδοκνημικής.
- Δυσκολία στη βάδιση ή αδυναμία φόρτισης του πάσχοντος σκέλους.
- Ευαισθησία κατά την πίεση του συνδέσμου.
- Μειωμένο εύρος κίνησης της ποδοκνημικής λόγω πόνου ή οιδήματος.
Η διάγνωση της ρήξης του αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου βασίζεται αρχικά στη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και στην κλινική εξέταση του ασθενούς. Ο Ορθοπεδικός αξιολογεί τον μηχανισμό του τραυματισμού και ελέγχει για σημεία ευαισθησίας στην έξω επιφάνεια του αστραγάλου.
Οι κλινικές δοκιμασίες είναι απαραίτητες για την εκτίμηση της μηχανικής σταθερότητας της ποδοκνημικής (Εικ.4). Επίσης, οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι απαραίτητες για τη διάγνωση. Η ακτινογραφία εφαρμόζεται για τον αποκλεισμό συνοδών καταγμάτων, ενώ σε περιπτώσεις σημαντικού οιδήματος ή υποψίας πλήρους ρήξης, συστήνεται μαγνητική τομογραφία (MRI) για ακριβή απεικόνιση των μαλακών μορίων. Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση είναι απαραίτητη για την πρόληψη επιπλοκών, όπως η χρόνια αστάθεια της άρθρωσης.
Ρήξη αστραγαλοπερονιαίου & Αντιμετώπιση
Η αρχική αντιμετώπιση της ρήξης του αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου είναι κατά κανόνα συντηρητική, ιδίως σε περιπτώσεις μερικής ρήξης ή πρώτου επεισοδίου.
Η θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στις αρχές του πρωτοκόλλου R.I.C.E. (Rest, Ice, Compression, Elevation) και συνοδεύεται από προσωρινό περιορισμό της φόρτισης του σκέλους με τη χρήση νάρθηκα ή λειτουργικού κηδεμόνα.
Μετά την υποχώρηση του οξέος οιδήματος, ακολουθεί στοχευμένη φυσικοθεραπεία, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργικής σταθερότητας της ποδοκνημικής. Η ανταπόκριση στη συντηρητική αγωγή είναι ικανοποιητική στη μεγάλη πλειονότητα των ασθενών.
Από την άλλη, η χειρουργική αποκατάσταση ενδείκνυται σε περιπτώσεις χρόνιας αστάθειας που δεν βελτιώνονται με τη συντηρητική αγωγή, καθώς και σε επιλεγμένα περιστατικά οξείας πλήρους ρήξης με σημαντική μηχανική χαλάρωση.
Η πλέον καθιερωμένη τεχνική είναι η επέμβαση Broström, η οποία περιλαμβάνει ανακατασκευή του αστραγαλοπερονιαίου συνδέσμου με σύγκλειση των συνδεσμικών στοιχείων. Ειδικότερα, η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί ανοικτά ή αρθροσκοπικά, με ταχύτερη αποκατάσταση στη δεύτερη περίπτωση.
Τέλος, η μετεγχειρητική πορεία περιλαμβάνει περίοδο ακινητοποίησης, σταδιακή φόρτιση και εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, με στόχο την πλήρη επάνοδο του ασθενούς με ασφάλεια στις αθλητικές ή/και στις καθημερινές δραστηριότητες χωρίς υποτροπές.
Ο Ορθοπεδικός Χειρουργός Ιωάννης Τσαπακίδης είναι εξαιρετικά έμπειρος στην αντιμετώπιση της παθολογίας της ποδοκνημικής. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπισή τους, εφαρμόζοντας τις πιο σύγχρονες και ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές. Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε το ραντεβού σας, εάν εμφανίζετε αστάθεια ποδοκνημικής.
